Historische ontwikkeling van EBITDA-multiples

Een veel gebruikte methode om de waarde van uw bedrijf te bepalen is de multiple-methode. De bedrijfswaarde is aan de hand van deze methode eenvoudig en snel te bepalen (in tegenstelling tot de DCF-methode) en maakt het makkelijk om te vergelijken met andere potentiële aankopen. Eén van de meest gebruikte multiples voor deze methode is de EV/EBITDA-multiple (Enterprise Value/ Earnings before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization).

Dit resulteert in de volgende formule om uw bedrijfswaarde te berekenen:

EBITDA x EBITDA multiple = bedrijfswaarde (Enterprise Value)

In dit artikel gaan we in op de historische ontwikkeling van de EBITDA-multiples en mogelijke factoren die invloed op deze ontwikkeling hebben.

De ontwikkeling van transaction EBITDA-multiples

Transaction multiples zijn gebaseerd op de betaalde multiples bij daadwerkelijke overnametransacties. Ondanks ups en downs in de M&A-sector kon in het verleden altijd worden uitgegaan van zogenaamde ‘mean-reverting’-multiples: multiples schommelden op en neer maar keerden altijd terug naar de langjarige mediaan (het middelste getal van een reeks). Sinds 2014 lijkt de markt echter af te wijken van deze trend[1]. De wereldwijde EV/EBITDA-multiple zit eind 2021 al acht jaar – sinds 2014 – boven de 30-jarige mediaan. In 2021 steeg de EV/EBITDA-multiple naar zijn hoogste niveau ooit: 16,2. Dit is 37% boven de 30-jarige mediaan.

[1] Sterling analysis

Daarnaast zijn de EBITDA-multiples ook specifiek voor MKB-bedrijven (wereldwijd) in kaart gebracht[1]. Deze MKB-multiples liggen substantieel lager dan de hiervoor genoemde uitkomsten. De reden hiervoor is dat bij MKB-bedrijven verschillende risicofactoren een rol spelen, waarvoor correcties moeten worden toegepast. Voorbeelden hiervan zijn: een ‘size-premium’ (bedrijfsgrootte risico), afhankelijkheid van het management, afhankelijkheid van leveranciers en een illiquiditeitspremie. De MKB EBITDA-multiple topte in het derde kwartaal van 2018, en laat daarna een neerwaartse trend zien. Vanaf 2022 schommelt de EBITDA-multiple tussen de 3,0 en 4,0. De mediaan van EBITDA-multiples in de Nederlandse MKB-markt is hoger en stabieler[2]. Ook hier is echter een lichte neerwaartse trend te zien vanaf het derde kwartaal van 2018.

[1] BVResources – Dealstats Value Index Digest – Q3 2023

[2] Brookz – Overname Barometer

De ontwikkeling van trading EBITDA-multiples

Trading multiples zijn gebaseerd op de marktwaarde (op basis van beurskoersen) van beursgenoteerde bedrijven. Onderstaand zijn de ontwikkelingen van de trading EBITDA-multiples van de AEX en de S&P 500 in kaart gebracht[1]. Deze ontwikkelingen liggen in lijn met de ontwikkeling van de wereldwijde transaction EBITDA multiples. Vanaf eind 2021 dalen de EBITDA-multiples van beide indexfondsen flink. Vanaf 2022 laten de EBITDA-multiples binnen de AEX een schommelend verloop zien rond de 12,0. De EBITDA-multiples binnen de S&P 500 dalen licht in 2023.

[1] Infront Analytics

Welke factoren hebben impact op de historische multiples-ontwikkeling?

Naast eerdergenoemde bedrijfsspecifieke factoren zijn er ook macro-economische factoren die invloed kunnen hebben op multiples. Voorbeelden hiervan zijn de markconjunctuur, ‘cost of capital’, beschikbaarheid van kapitaal en overheidsreguleringen.
Historisch gezien heeft het renteniveau invloed gehad op de multiples. Na de wereldwijde financiële crisis van 2007/2008 en recent na de Covid-19 pandemie hebben de centrale banken monetair beleid gevoerd waarin de rentes zijn verlaagd tot historisch lage niveaus om de economie te stimuleren. Dit heeft tot een aanzienlijke stijging van de EBITDA-multiples geleid. De mediaanmultiple steeg van 9,6 in 2009 naar 16,2 in 2021, een stijging van bijna 69%. Ook het aantal deals is in deze periode flink toegenomen, en in het bijzonder de private equity deals: van (maar) 3.200 in 2009 naar 19.500 in 2021. De reden hiervoor is dat private equity in staat is hogere overnamesommen neer te leggen vanwege financial leverage: het gebruik van vreemd vermogen om het rendement op eigen vermogen te verhogen. Dit wordt ook wel de hefboomwerking genoemd. Historisch lage rentetarieven hadden tot gevolg dat met schuld gefinancierde overnames veel aantrekkelijker werden: perfecte omstandigheden voor private equity.

Recent is er verandering in deze lange periode van lage renteniveaus gekomen. De stijgende energieprijzen als gevolg van de oorlog in Oekraïne zorgde voor een historisch hoge inflatie in Nederland. De ECB zag zich genoodzaakt om de rentetarieven fors te verhogen om deze inflatie tegen te gaan. Data over transactiedeals uit Mergermarket[1] laat in 2023 een EBITDA-multiple van 8,0 zien. Dit is aanzienlijk lager dan in 2022, toen de multiple nog op 12,1 zat. Omdat de mediaanmultiple uit Mergermarket is gebaseerd op een substantieel lager aantal transactiedeals en een lagere gemiddelde dealwaarde, ligt deze mediaanmultiple lager dan die van Sterling Analysis. De lijnen laten echter een vrijwel identiek verloop zien. De recente multiple-ontwikkeling gebaseerd op data uit Mergermarket kan daarom worden gezien als representatief voor de ontwikkeling van het wereldwijde niveau.

[1] Mergermarket – Deals

Conclusie

Naar verwachting gaan de actuele stijgende rentes van invloed zijn op het aantal overnamedeals en de toekomstige multiples. Het geëiste rendement van investeerders stijgt mee met de rentetarieven en als gevolg daarvan dalen de bedrijfswaarderingen. De multiples voor MKB-bedrijven zijn de afgelopen jaren echter erg stabiel gebleken. Mogelijk worden deze multiples minder beïnvloed door de stijgende rente, wellicht omdat private equity minder actief is in het MKB-segment.

Bent u benieuwd naar deze huidige ontwikkelingen? In een volgend artikel gaan we dieper in op de potentiële impact die de stijgende rentes gaan hebben.